Phylloxera là gì? Và vì sao nó có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngành công nghiệp rượu vang đến như vậy? Hãy cùng Vin98 tìm hiểu Phylloxera là gì?
Phylloxera là gì?
Phylloxera là một loại côn trùng gây hại đặc biệt đối với cây nho. Nó là một loại ký sinh trùng thuộc họ Aphididae (nhóm côn trùng hút sữa) và có tên khoa học là Daktulosphaira vitifoliae. Phylloxera gây hại bằng cách hút mầm cây và hấp thụ chất dinh dưỡng từ cây nho, gây ra sự suy yếu và chết cây.
Phylloxera đến từ đâu?
Phylloxera có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, chính xác là từ khu vực miền đông và miền trung của Hoa Kỳ. Ký sinh trùng phylloxera đã tồn tại và sống cùng các giống nho gốc của Bắc Mỹ hàng triệu năm và đã phát triển khả năng chống chịu với chính loài cây chủ của nó.
Sự lây lan của phylloxera sang châu Âu xảy ra vào những năm 1860 khi các cây nho từ Bắc Mỹ được nhập khẩu vào châu Âu. Chúng được mang đến châu Âu để trồng trong hy vọng tạo ra các giống nho mới hoặc để phục hồi cây nho địa phương đã suy yếu. Tuy nhiên, cây nho châu Âu không có khả năng chống chịu tự nhiên với phylloxera.
Khi các cây nho châu Âu bị tấn công bởi phylloxera, ký sinh trùng này gây hại cho hệ thống rễ và gây ra sự suy yếu và chết cây. Sự lây lan nhanh chóng của phylloxera trong vùng sản xuất rượu vang châu Âu đã tạo nên cuộc khủng hoảng phylloxera vào cuối thế kỷ 19, đặc biệt là ở Pháp, khi hàng triệu cây nho bị tiêu hủy và ngành công nghiệp rượu vang gặp nhiều khó khăn lớn.
Phylloxera lây lan như thế nào?
Phylloxera lây lan chủ yếu thông qua các cách sau:
- Phylloxera di chuyển qua đất: Phylloxera có thể di chuyển trong đất qua các hệ thống rễ của cây nho hoặc bằng cách di chuyển trong đất bám vào dụng cụ nông nghiệp, giày dép hoặc xe cộ. Việc đưa cây nho hoặc vật liệu liên quan đến cây nho từ khu vực bị nhiễm phylloxera đến các vùng chưa bị nhiễm có thể làm lây lan phylloxera.
- Phylloxera bay: Trong giai đoạn phát triển của nó, phylloxera có cánh và có khả năng bay. Nhưng côn trùng này thường bay trong khoảng cách ngắn và ít có tác động đáng kể đến sự lây lan phylloxera trên một diện rộng.
- Phylloxera xâm nhập qua cây nho trồng từ cành cắt: Khi cây nho được cắt để trồng lại từ cành, phylloxera có thể ẩn náu trong cành và rễ cây và đi kèm khi cây được trồng lại. Điều này có thể đưa phylloxera từ khu vực bị nhiễm sang vùng mới.
- Phylloxera lây nhiễm qua giống nho không gốc: Phylloxera có thể lây lan qua các giống nho không gốc (cây nho được ghép lên gốc cây nho Mỹ có khả năng chống chịu phylloxera). Nếu các cây nho không gốc không được chăm sóc và kiểm soát phylloxera một cách cẩn thận, chúng có thể trở thành nguồn lây nhiễm phylloxera cho các cây nho gốc khác.
Vì phylloxera có khả năng sinh sản nhanh chóng và lây lan một cách dễ dàng qua đất và các phương tiện di chuyển, việc kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan phylloxera là rất quan trọng để bảo vệ vườn nho và ngành công nghiệp rượu vang.
Phylloxera tàn phá cây nho như thế nào?
Phylloxera tàn phá cây nho bằng cách tấn công các bộ phận quan trọng của cây, đặc biệt là rễ và mầm cây. Khi phylloxera xâm nhập vào cây nho, chúng sử dụng cơ quan hút sữa để hút chất dinh dưỡng từ cây, gây ra sự suy yếu và chết cây theo các cách sau:
- Tấn công rễ cây: Phylloxera tấn công và xâm nhập vào hệ thống rễ cây nho. Chúng tiêm chất chống đông vào các mạch máu của rễ, gây tắc nghẽn và làm gián đoạn dòng chảy chất dinh dưỡng. Điều này dẫn đến suy yếu hệ thống rễ, làm giảm khả năng hấp thụ nước và chất dinh dưỡng của cây.
- Tấn công mầm cây: Phylloxera cũng tấn công các mầm cây nho, bao gồm cả các mầm non và mầm đã phát triển. Khi phylloxera xâm nhập vào mầm cây, chúng tiếp tục hút chất dinh dưỡng và làm suy yếu các mầm, gây ra sự chết của chúng hoặc làm cho chúng không thể phát triển một cách bình thường.
- Gây tổn hại cho mô cây: Phylloxera tiết ra một chất dịch gây kích thích mô cây nho phản ứng bất thường. Điều này dẫn đến sự hình thành các tổn thương và phân vùng trên các bộ phận cây, gây ra các triệu chứng như sưng, sẹo và các biểu hiện khác trên lá, cành và trái cây.
Kết quả của việc tấn công phylloxera là suy yếu chung của cây nho, dẫn đến chết cây và ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển và sản xuất trái cây. Sự tàn phá của phylloxera đã gây ra những tổn thất kinh tế và xã hội lớn đối với ngành công nghiệp nho và rượu vang trong quá khứ, và vẫn là một vấn đề đáng lo ngại cho ngành này cho đến ngày nay.
Vì sao Phylloxera gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngành công nghiệp rượu vang
Phylloxera gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngành công nghiệp rượu vang vì các lý do sau:
- Tàn phá cây nho: Phylloxera tấn công và hút chất dinh dưỡng từ cây nho, làm suy yếu và chết cây. Điều này dẫn đến giảm sự sinh trưởng và sản xuất trái cây. Các cây nho bị nhiễm phylloxera không thể đạt được chất lượng và năng suất như trước, hoặc thậm chí chết hoàn toàn, gây thiệt hại về mặt kinh tế cho người trồng nho.
- Mất giống nho chất lượng: Phylloxera không chỉ tấn công cây nho, mà còn tác động đến các giống nho đặc trưng và quý hiếm. Trong quá trình kiểm soát phylloxera, nhiều giống nho cổ truyền và độc đáo đã bị mất hoặc suy yếu nghiêm trọng. Điều này làm mất đi sự đa dạng và tính đặc biệt của nguồn cung cấp giống nho, ảnh hưởng đến sự phát triển và sáng tạo trong ngành công nghiệp rượu vang.
- Sự khó khăn trong tái tạo vườn nho: Việc khắc phục và tái tạo vườn nho bị nhiễm phylloxera là một quá trình tốn kém thời gian, công sức và tài chính. Người trồng nho phải thay thế cây nho bị nhiễm bằng các giống nho chống chịu phylloxera hoặc sử dụng cây nho không gốc. Quá trình này đòi hỏi đầu tư lớn và thời gian để vườn nho phục hồi và trở lại sản xuất rượu vang.
- Mất công nghệ và truyền thống: Phylloxera đã làm mất đi nhiều công nghệ truyền thống trong ngành rượu vang. Khi các vườn nho bị tàn phá, nhiều nhà sản xuất rượu vang phải tìm kiếm giống nho mới và áp dụng các phương pháp mới để tái tạo vườn nho. Điều này gây mất mát văn hóa, truyền thống và kiến thức lâu đời trong ngành rượu vang.
Vì những lý do trên, phylloxera đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành công nghiệp rượu vang trên toàn cầu, đặc biệt là vào cuối thế kỷ 19 khi nhiều khu vực nổi tiếng như Pháp bị tàn phá. Tuy nhiên, nhờ các biện pháp kiểm soát và sự phát triển của các giống nho chống chịu, ngành công nghiệp rượu vang đã phục hồi và tiếp tục phát triển trong thời gian sau đó.
Các biện pháp chống lại Phylloxera
Có một số biện pháp đã được phát triển và sử dụng để kiểm soát và chống lại phylloxera trong ngành nho và rượu vang. Dưới đây là một số biện pháp chính:
- Sử dụng giống nho chống chịu phylloxera: Một số giống nho, đặc biệt là các giống nho gốc của Bắc Mỹ, có khả năng chống chịu phylloxera. Các giống nho như Vitis labrusca, Vitis riparia và Vitis rupestris có hệ thống rễ có khả năng chống lại phylloxera. Việc trồng các giống nho này hoặc sử dụng chúng để ghép nối với giống nho chủ yếu giúp bảo vệ cây khỏi tác động của phylloxera.
- Sử dụng cây nho không gốc (cây nho gốc Mỹ): Thay vì trồng cây nho trực tiếp lên gốc cây nho châu Âu, một biện pháp phổ biến là sử dụng cây nho không gốc. Cây nho không gốc được ghép nối với gốc cây nho Mỹ, có khả năng chống chịu phylloxera. Điều này giúp bảo vệ cây nho trên phần trên của cây, trong khi gốc cây Mỹ đảm bảo sự chống chịu phylloxera.
- Xử lý đất: Trước khi trồng cây nho, xử lý đất để loại bỏ phylloxera có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của chúng. Các phương pháp xử lý đất bao gồm sử dụng hóa chất, như khói nicotine hoặc các chất diệt côn trùng khác, để tiêu diệt phylloxera trong đất.
- Sử dụng các biện pháp kiểm soát sinh học: Các biện pháp kiểm soát sinh học như sử dụng loài ong chẻ mật và dùng tạp chất từ hành tinh ngoài để tấn công phylloxera đã được nghiên cứu và áp dụng. Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp này có thể khác nhau và cần được nghiên cứu kỹ lưỡng.
- Quản lý vườn nho: Công tác quản lý vườn nho, bao gồm việc kiểm tra và phát hiện sớm sự xuất hiện của phylloxera, có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của nó. Điều này bao gồm kiểm tra cây nho thường xuyên, triển khai các biện pháp phòng ngừa và xử lý các khu vực bị nhiễm phylloxera một cách nhanh chóng.
Tuy nhiên, việc kiểm soát phylloxera vẫn là một thách thức liên tục đối với ngành nho và rượu vang. Cần sự kết hợp của nhiều biện pháp và nghiên cứu tiếp tục để tìm ra các phương pháp hiệu quả và bền vững để chống lại sự tàn phá của phylloxera.
